در دنیای ساخت‌وساز مدرن، استفاده از مصالح سبک، مقاوم و عایق یکی از ضرورت‌های انکارناپذیر به شمار می‌رود. ساندویچ پانل‌ها به‌عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح پیش‌ساخته، توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در صنعت ساختمان، سردخانه‌سازی، سوله‌سازی و حتی صنعت حمل‌ونقل پیدا کنند. اما در میان انواع مختلف ساندویچ پانل‌ها، نوع فوم عایق به‌کاررفته در هسته مرکزی آن‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در عملکرد حرارتی، مقاومت در برابر آتش، دوام و قیمت نهایی محصول دارد. از جمله رایج‌ترین فوم‌های مورد استفاده در این پانل‌ها می‌توان به PUR و PIR اشاره کرد که هرکدام ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت‌های ساندویچ پانل‌های PUR و PIR بپردازیم و شما را با نکات فنی و کاربردی هرکدام آشنا کنیم تا انتخابی هوشمندانه‌تر و آگاهانه‌تر در پروژه‌های عمرانی و صنعتی داشته باشید.
معرفی ساندویچ پانل PUR
ساندویچ پانل PUR یکی از انواع پانل‌های پیش‌ساخته عایق‌دار است که در ساخت‌وسازهای مدرن به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پانل از دو لایه ورق فلزی، که معمولا از جنس فولاد یا آلومینیوم هستند، تشکیل شده و بین آن‌ها فوم سخت پلی‌یورتان (Polyurethane Rigid Foam) به‌عنوان لایه عایق تزریق می‌شود. این ساختار سه‌لایه، علاوه بر استحکام مکانیکی، خواص عایق حرارتی و رطوبتی بسیار خوبی را فراهم می‌آورد.
ساندویچ پانل PUR به دلیل وزن سبک، کارایی بالا در برابر نفوذ رطوبت و حرارت و مقاومت مناسب در برابر مواد شیمیایی مانند روغن و نفت، در بسیاری از پروژه‌های صنعتی، ساختمانی و سردخانه‌ای جایگزین مناسبی برای مصالح سنتی به‌شمار می‌رود.
مهم‌ترین ویژگی‌های ساندویچ پانل PUR:
- عایق حرارتی مؤثر: فوم پلی‌یورتان دارای ضریب انتقال حرارتی پایین در حدود ۰.۰۲۲ تا ۰.۰۲۶ وات بر متر-کلوین (W/m.K) است که نشان‌دهنده قدرت بالای آن در جلوگیری از اتلاف انرژی می‌باشد.
- وزن سبک: ساختار سبک این پانل‌ها نصب آسان‌تری را فراهم می‌کند و باعث کاهش وزن کلی سازه می‌شود.
- مقاومت شیمیایی: در برابر موادی مانند نفت، روغن و برخی حلال‌ها مقاومت مناسبی دارد و برای محیط‌های صنعتی بسیار مناسب است.
- مقاومت در برابر آتش: ساندویچ پانل PUR تا حدود ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد در برابر حرارت مقاوم است، اما در مقایسه با نوع PIR از نظر مقاومت آتش در سطح پایین‌تری قرار دارد.
- جذب رطوبت: میزان جذب رطوبت این پانل‌ها در حدود ۲.۵ تا ۳ درصد است که از این نظر نسبت به پانل‌های PIR عملکرد ضعیف‌تری دارند.
- مقاومت در برابر نفوذ میکروارگانیسم‌ها: مقاومت آن در برابر حشرات، قارچ‌ها و باکتری‌ها نسبت به ساندویچ پانل PIR کمتر است.
معرفی ساندویچ پانل PIR
ساندویچ پانل PIR یکی از پیشرفته‌ترین و مقاوم‌ترین مصالح عایق ساختمانی و صنعتی است که از دو لایه ورق فلزی ، معمولا از جنس فولاد گالوانیزه یا آلومینیوم، و یک هسته فوم سخت پلی‌ایزوسیانورات (PIR) تشکیل می‌شود. این نوع فوم نسخه‌ای اصلاح‌شده از فوم پلی‌یورتان است که با افزودن ایزوسیانورات، ویژگی‌های حرارتی و مقاومت در برابر شعله آن به‌مراتب بهبود یافته است.
ویژگی‌های اصلی ساندویچ پانل PIR
- مقاومت فوق‌العاده در برابر آتش: فوم PIR از جمله مواد غیرقابل اشتعال محسوب می‌شود و در صورت بروز آتش‌سوزی، شعله را گسترش نمی‌دهد و دود بسیار کمتری تولید می‌کند. به همین دلیل، این نوع پانل گزینه‌ای ایمن برای محیط‌هایی با حساسیت بالا نسبت به حریق است.
- عایق حرارتی بسیار قوی: ضریب هدایت حرارتی پایین فوم PIR (در حدود ۰.۰۲۲ وات بر متر-کلوین) باعث می‌شود تا اتلاف انرژی به حداقل برسد. این ویژگی، آن را به انتخابی مناسب برای فضاهایی با نیاز بالا به حفظ دمای داخلی تبدیل کرده است.
- وزن سبک و ضخامت کم: این پانل‌ها علی‌رغم مقاومت بالا، از وزن کمی برخوردارند. ساختار سبک آن‌ها روند حمل، جابه‌جایی و نصب را بسیار ساده کرده و در کاهش بار مرده ساختمان مؤثر است.
- مقاوم در برابر قارچ، باکتری و حشرات: ساختار شیمیایی فوم PIR مانع رشد میکروارگانیسم‌ها شده و محیطی بهداشتی و پاکیزه را فراهم می‌سازد. این ویژگی، پانل‌های PIR را برای فضاهای صنعتی، غذایی، دارویی و سردخانه‌ها ایده‌آل می‌سازد.
- قابلیت استفاده در انواع پروژه‌ها: ساندویچ پانل PIR به‌طور گسترده‌ای در ساخت سردخانه‌ها، اتاق‌های فریزر، سوله‌های صنعتی، پالایشگاه‌ها، مجتمع‌های تولیدی، سالن‌های فرآوری مواد غذایی و حتی فضاهای کشاورزی کاربرد دارد.
همچنین بخوانید : نگهداری و تعمیرات ساندویچ پانل؛ نکات و توصیه‌ها
مقایسه جامع ساندویچ پانل‌های PUR و PIR
ساندویچ پانل‌های PUR (پلی‌اورتان) و PIR (پلی‌ایزوسیانورات) از پرکاربردترین انواع عایق‌های پیش‌ساخته در صنعت ساختمان و صنایع خاص هستند. این دو نوع پانل از نظر ساختاری شباهت‌های زیادی دارند، اما عملکرد آن‌ها در شرایط مختلف، تفاوت‌های قابل توجهی را نشان می‌دهد. در جدول زیر، مهم‌ترین تفاوت‌های فنی و کاربردی این دو نوع پانل ارائه شده است:
| پانل PIR ( پلی ایزوسیانورات) | پانل PUR ( پلی اورتان) | ویژگی |
| کندسوز تا دمای حدود ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد؛ ضدحریق و نسوز | تا دمای حدود ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد | مقاومت در برابر آتش |
| کمتر از ۰.۹ درصد | بین ۲.۵ تا ۳ درصد | میزان جذب رطوبت |
| تا حدود ۰.۰۱۸ وات بر متر-کلوین؛ عایق‌بندی بهتر | بین ۰.۰۲۲ تا ۰.۰۲۶ وات بر متر-کلوین | ضریب هدایت حرارتی |
| مقاومت بالاتر؛ مناسب برای محیط‌های بهداشتی | مقاومت نسبتاً کمتر | مقاومت در برابر میکروب و حشرات |
| بالاتر | پایین‌تر | تراکم و استحکام فشاری |
| قیمت بالاتر به دلیل عملکرد پیشرفته‌تر | اقتصادی‌تر؛ مناسب پروژه‌های کم‌هزینه | قیمت نهایی |
| اندکی سنگین‌تر | سبک‌تر | وزن کلی پانل |
| نصب پیچیده‌تر؛ نیازمند دقت و تجهیزات فنی بیشتر
|
نصب آسان‌تر؛ بدون نیاز به تجهیزات | نحوه نصب و اجرا |
با در نظر گرفتن ویژگی‌های فنی و کاربردی، می‌توان گفت:
ساندویچ پانل PIR با عملکرد برتر در برابر آتش، عایق‌بندی حرارتی مؤثرتر، مقاومت بیشتر در برابر رطوبت و نفوذ ناپذیری در برابر میکروارگانیسم‌ها، گزینه‌ای مناسب برای پروژه‌هایی است که ایمنی، بهداشت و دوام در اولویت قرار دارند؛ مانند سردخانه‌ها، صنایع غذایی، داروسازی و فضاهای بهداشتی.
ساندویچ پانل PUR به دلیل وزن کمتر و قیمت اقتصادی‌تر، برای پروژه‌هایی با حساسیت کمتر نسبت به آتش و رطوبت و در فضاهایی که به عایق حرارتی معمولی نیاز دارند، انتخابی مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود.
راهنمای انتخاب بهترین ساندویچ پانل برای پروژه شما
انتخاب ساندویچ پانل مناسب، نقش مهمی در کیفیت، ایمنی و بهره‌وری نهایی پروژه دارد. دو نوع رایج این محصولات، پانل‌های پلی‌اورتان (PUR) و پلی‌ایزوسیانورات (PIR) هستند که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. برای انتخاب هوشمندانه، لازم است عوامل مختلفی همچون نوع کاربری، شرایط محیطی، میزان عایق‌بندی مورد نیاز، بودجه و استانداردهای ایمنی را بررسی کنید.
- نوع ساختمان و کاربری پروژه
اگر پروژه در محیط‌های حساس به آتش همچون بیمارستان‌ها، مراکز آموزشی، صنایع غذایی، دارویی یا سردخانه‌ها اجرا می‌شود، پانل‌های PIR انتخاب مناسب‌تری هستند. این نوع پانل‌ها از مقاومت حرارتی بالاتری برخوردارند و عملکرد بهتری در برابر شعله مستقیم دارند، ازاین‌رو در دسته مواد ضدحریق طبقه‌بندی می‌شوند.
در پروژه‌های صنعتی سبک، انبارها یا فضاهایی که خطر آتش‌سوزی پایین است، استفاده از پانل‌های PUR با توجه به قیمت اقتصادی و عملکرد مناسب، منطقی‌تر خواهد بود.
- شرایط محیطی
در مناطق مرطوب یا پروژه‌هایی که در برابر رطوبت حساسیت بالایی دارند، PIR گزینه‌ای قابل اطمینان‌تر است؛ زیرا جذب رطوبت آن بسیار پایین بوده و کمتر دچار تخریب یا پوسیدگی می‌شود.
در مناطق پربارش یا محیط‌هایی با احتمال نفوذ بخار آب، عملکرد PIR در درازمدت قابل‌اطمینان‌تر است.
- نیاز به عایق‌بندی حرارتی
اگر پروژه به عایق‌کاری حرارتی قوی نیاز دارد، مانند سردخانه‌ها، اتاق‌های فریزر یا سالن‌های نگهداری مواد حساس ، استفاده از پانل‌های PIR به دلیل ضریب هدایت حرارتی پایین‌تر (در حدود ۰٫۰۱۸ W/m.K)، بهترین انتخاب است.
در پروژه‌هایی که عایق‌بندی حرارتی در حد معمول کافی است، پانل‌های PUR با ضریب حرارتی بین ۰٫۰۲۲ تا ۰٫۰۲۶ W/m.K عملکردی رضایت‌بخش دارند.
- رعایت استانداردهای ایمنی
در پروژه‌های عمومی و حساس، رعایت استانداردهای مقاومت در برابر آتش (مانند کلاس‌های B1 و B2) الزامی است. پانل‌های PIR معمولا موفق به کسب این استانداردها می‌شوند و برای پروژه‌هایی با نظارت و الزامات فنی سخت‌گیرانه توصیه می‌شوند.
- بودجه پروژه
اگر بودجه پروژه محدود است یا ساخت‌وساز در مقیاس وسیع و با هزینه کنترل‌شده انجام می‌شود، استفاده از پانل‌های PUR اقتصادی‌تر است.
در مقابل، اگر کیفیت، دوام، ایمنی و طول عمر از اولویت‌های اصلی پروژه باشد، هزینه بالاتر PIR به‌عنوان سرمایه‌گذاری بلندمدت ارزشمند خواهد بود.
همچنین بخوانید : مقایسه ساندویچ پانل با مصالح سنتی؛مزایاو معایب
جمع‌بندی
با توجه به تفاوت‌های فنی و عملکردی فوم‌های عایق PUR و PIR، انتخاب نوع مناسب برای هر پروژه مستلزم شناخت دقیق نیازها، شرایط محیطی و الزامات ایمنی است. فوم PIR با مقاومت حرارتی بالاتر، پایداری بیشتر در برابر آتش و دوام طولانی‌تر، گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌هایی است که در آن‌ها ایمنی، راندمان انرژی و ماندگاری سازه در اولویت قرار دارد. در مقابل، فوم PUR با قیمت مناسب‌تر و ویژگی‌های عایق‌کاری قابل‌قبول، همچنان یکی از پرکاربردترین فوم‌ها در صنعت ساخت‌وساز محسوب می‌شود.
چنانچه در مسیر انتخاب و خرید انواع ساندویچ پانل نیاز به راهنمایی تخصصی دارید، برج پوشش آپادانا با سابقه‌ای درخشان در طراحی، تولید و اجرای انواع ساندویچ پانل‌های پلی‌یورتان و پلی‌ایزوسیانورات، آمادگی دارد تا با بهره‌گیری از دانش فنی روز و تیمی مجرب، بهترین راهکارها را متناسب با نیاز پروژه شما ارائه دهد.
برای دریافت مشاوره، اطلاعات فنی دقیق‌تر و ثبت سفارش، کافی است از طریق وب‌سایت رسمی برج پوشش آپادانا با کارشناسان این مجموعه در ارتباط باشید. تجربه‌ای ایمن، مقرون‌به‌صرفه و ماندگار را با انتخابی هوشمندانه رقم بزنید.
سوالات متداول
۱.تفاوت فوم PUR و PIR چیست؟
فوم‌های PUR (پلی‌یورتان) و PIR (پلی‌ایزوسیانورات) از خانواده فوم‌های سخت عایق هستند، اما تفاوت کلیدی‌شان در ترکیب شیمیایی و مقاومتشان است. PIR نسخه‌ای بهبود یافته از PUR است که مقاومت بهتری در برابر آتش، رطوبت، رشد قارچ و باکتری‌ها دارد. همچنین PIR در برابر حرارت دیرتر واکنش نشان می‌دهد، به همین دلیل در شرایط ایمنی بالا، انتخابی مطمئن‌تر به حساب می‌آید.
۲.کدام پانل در برابر آتش بهتر عمل می‌کند؟
بدون شک، ساندویچ پانل PIR برنده‌ی این مقایسه است. این نوع پانل در برابر دماهای بالا (تا حدود ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد) مقاومت فوق‌العاده‌ای دارد و در دسته‌ی پانل‌های کندسوز و نسوز قرار می‌گیرد. در حالی که PUR سریع‌تر شعله‌ور می‌شود و ایمنی کمتری نسبت به PIR دارد.
۳.هزینه نصب ساندویچ پانل PIR چقدر است؟
هزینه نصب بسته به نوع پانل و متراژ پروژه متغیر است. اما به طور میانگین:
برای پانل‌های سقفی با متراژ بالای ۵۰۰ مترمربع: بین ۶۵ تا ۹۵ هزار تومان به ازای هر متر مربع
برای پانل‌های دیواری: حدود ۱۱۵ تا ۱۴۵ هزار تومان در هر متر مربع
البته این قیمت‌ها بسته به شرایط بازار و شرکت مجری می‌توانند کمی بالا یا پایین شوند.
۴.بهترین کاربردهای پانل‌های PIR و PUR چیست؟
پانل PIR گزینه‌ای عالی برای مکان‌هایی است که ایمنی و عایق‌کاری بسیار مهم است. مثلاً در سردخانه‌ها، کارخانه‌های داروسازی و غذایی، پالایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و مدارس از این نوع پانل بیشتر استفاده می‌شود چون هم در برابر آتش مقاوم است و هم عایق حرارتی قوی‌تری دارد.
پانل PUR انتخابی اقتصادی‌تر برای سوله‌ها، انبارها، سالن‌های تولید معمولی و ساختمان‌هایی با سطح ایمنی کمتر است. درواقع اگر خطر آتش‌سوزی پایین باشد و بیشتر به عایق‌کاری حرارتی نیاز داشته باشید، PUR گزینه مناسبی است.