عرشه فولادی؛ راه حلی نوین برای ساخت و ساز مدرن

یکی از مهمترین بخش های هر ساختمان سقف آن است. این بخش مهم مانند چتری بسیار مستحکم، محافظت از سازه در برابر باران و برف، تابش مستقیم آفتاب، وزش بادهای شدید و … را برعهده دارد. از طرف دیگر بین سایز اجزا مانند دیوارها و ستون ها هماهنگی و اتصال برقرار می کند. در گذشته سقف ها با مواد بسیار سنگین مانند آجر، سیمان و بتن و … ساخته می شد.در مطالعات، آزمایشات و تجربیات عملی ثابت شده که هر چقدر سقف یک ساختمان در عین استحکام، سبک تر باشد طول عمر بنا بیشتر و مقاومت آن در برابر حوادثی از جمله زلزله بیشتر می شود.روش های متنوعی برای سبک سازی سقف ابداع شده که یکی از مهمترین آن ها استفاده از عرشه فولادی است. در اینجا با ویژگی های این روش بیشتر آشنا می شویم. این سقف از ترکیب فولاد و بتن تشکیل شده است. در ساخت این سقف از یک لایه ورق گالوانیزه در زیر به عنوان عرشه استفاده می شود که بر روی این لایه مستحکم آرماتور بندی و بتن ریزی انجام می گیرد.

این ورق از فولاد گالوانیزه با ضخامت‌های ۰/۸ – ۱/۲ میلی‌ متر تولید شده و طی فرایند شکل پذیری به وسیله دستگاه‌ هایی نظیر Roll Forming به روش نورد سرد طرح ذوزنقه ای آجدار به خود می گیرد.به علت وزن سبک و استحکام بالا از این ورق به عنوان تاوه (قالب) ماندگار در سقف استفاده می شود. عرشه فولادی علاوه بر ایجاد زیبایی نما در قسمت زیرین سقف، باعث افزایش فواصل تیرهای فرعی بدون نیاز به جک زنی و شمع گذاری می شود.

کاربردهای سقف عرشه فولادی

سقف عرشه فولادی یکی از بهترین گزینه‌ها برای استفاده در پروژه‌های ساختمانی است که نیازمند استحکام بالا، وزن سبک و نصب سریع هستند. این نوع سقف به دلیل ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد خود، در سازه‌های صنعتی، تجاری و موقت کاربرد گسترده‌ای دارد. مقاومت در برابر بارهای سنگین، کاهش وزن کلی سازه و سرعت در اجرای پروژه‌ها، از دلایلی است که این سقف در میان مهندسان و پیمانکاران بسیار محبوب شده است.

مزایای سقف عرشه فولادی

• تولید قطعات و اجرا مطابق با استانداردهای مقررات ملی ساختمان
  مقاطع ورق ها در این روش طبق ضوابط و آیین نامه های ملی ساختمان طراحی و تولید می شوند.علاوه بر آن کلیه محاسبات و روش اجرای استاندارد این روش در آیین نامه های مربوطه به دقت لحاظ شده است.
• مقاومت بالا در برابر آتش سوزی و زلزله
  سقف های فولادی به علت استفاده از ورق گالوانیزه غیر قابل احتراق و مقاوم در برابر آتش هستند. همچنان به علت وزن سبک و پیوسته بودن قطعات، هنگام زلزله دیرتر آوار می شوند و در صورت ریزش آسیب کمتری در پی خواهند داشت.

وزن بسیار سبک

ورق های گالوانیزه به کاربرده شده در ساخت مقاطع، نسبت به سایر مصالح، وزنی بسیار سبک دارند.وزن یک متر مربع از فلز گالوانیزه در برابر همان متراژ از تیرچه و بلوک قابل مقایسه نیست. این فرایند همچنین باعث کاهش وزن اسکلت و ابعاد فنداسیون می شود.

کاهش مصرف بتن و افزایش کیفیت آن

با بکارگیری این متد حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد در مصرف بتن صرفه جویی می شود.این میزان کاهش مصرف بتن باعث می شود به میزان چشمگیری وزن سازه کمتر و در زمان و هزینه صرفه جویی شود.نکته قابل توجه اینکه به دلیل عدم ریزش و نفوذ شیره و حفظ مقدار قابل توجه آب و رطوبت لازم، عمل آوری بتن ساده تر و با هزینه کمتری انجام و در نتیجه بتن با کیفیت تری در دسترس خواهد بود.

انجام پروژه در زمان کمتر

با توجه به اینکه در ساخت این سقف از صفحات گالوانیزه با وزن کم و ابعاد زیاد استفاده می شود؛ تجربه ثابت کرده که نصب آن حتی تا یازده برابر سریعتر از سایر سقف ها انجام می گیرد.در برخی پروژه ها تحویل ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر مربع در یک روز نیز به عنوان رکوردی قابل توجه انجام گرفته است.

عدم نیاز به شمع بندی

قرار دادن پایه های اطمینان در زیر سطح سقف، برای جلوگیری از تغییر شکل و ریزش بتن تا زمان کسب مقاومت کافی را شمع بندی می گویند.عمل شمع بندی سخت و زمان بر است. با استفاده از این متد، انجام این عمل طاقت فرسا نیاز نمی باشد.

ایمنی بیشتر حین اجرا

روش اجرای این متد به صورتی است که احتمال آسیب به کارگران در حین کار به کمترین میزان ممکن خواهد رسید.

امکان بتن ریزی چند سقف همزمان

در روش هایی مانند تیرچه بلوک تا کامل نشدن یک طبقه نمی توان به بتن ریزی سایر طبقات اقدام نمود.در روش سقف فولادی می توان همه طبقات را به طور همزمان بتن ریزی کرد. این مزیت باعث می شود سرعت اجرا به شکل قابل توجهی بیشتر شود.

کاهش خطاهای انسانی

در اجرای روشهایی مانند تیرچه بلوک به میزان زیادی خطاهای انسانی محاسباتی و اجرایی دیده می شود. در روش دهانه ی سقف عرشه فولادی به علت تولید و اجرای بیشتر پروژه به صورت صنعتی، خطاهای انسانی به شدت کاهش می یابد.

حمل و نقل و نگهداری آسان

با توجه به وزن کم و ابعاد زیاد، حمل و نقل این ورق ها آسان و در زمان کمتری صورت می پذیرد.شکل ظاهری و ابعاد آن باعث می شود تعداد زیادی از آن ها را بتوان در فضای بسیارکم، انبار کرد.

حذف مرحله قالب بندی، میلگرد کششی و …

با اجرای این فرایند، به کارگیری بسیاری از مصالح و فرآیند ها مانند قالب بندی، برخی تیرهای فرعی، میلگرد کششی و …، کاهش یا به طور کامل حذف   می شوند.به عنوان مثال در این روش می توان فاصله ‌ی تیرهای فرعی در سقف را حتی تا ۳ متر بدون استفاده از شمع ‌بندی افزایش داد.

نکات مهم در نصب دهانه های سقف عرشه فولادی

• در نصب و اجرای این سقف به نیروی متخصص و ماهر نیاز می باشد.
• استفاده این متد در اسکلت های بتنی به نسبت سایر موارد سخت تر بوده و نیاز به انجام تمهیدات بیشتری دارد.
• همانطور که در قسمت مزایا گفته شد سرعت اجرای این سقف بالاست اما قبل از اجرا باید شرایط و تمهیدات و مقدمات اجرا به خوبی مهیا گردد.
• یکی از نکات مهم اجرای این متد، امکان لرزش صفحات است. با اجرای صحیح توسط کارشناسان حرفه ای و مطابقت با اصول مهندسی ساختمان، می توان از میزان لرزش شدید آن کاست.
• رعایت فواصل درست تیرریزی بین تیرهای فرعی، میزان ضخامت درست ورق فولادی و ارتفاع استاندارد عرشه در کاهش لرزش آن بسیار موثر است.
• با اینکه ورق ها از جنس گالوانیزه می باشند ولی امکان ایجاد خراش و زدگی به علت آسیب های در حین نصب و جوشکاری و در نتیجه خوردگی فلز دور از ذهن نیست.
• تمام سطح فلز پس از نصب باید کاملا وارسی گردد. در برخی موارد برای بالا بردن مقاومت صفحات در برابر خوردگی از روی خام در هسته فلزی سقف استفاده می کنند.
• تمام نقاط اتصال بوسیله جوشکاری باید توسط ناظر به سختی کنترل شود.

جالب است بدانید در مقررات ملی ساختمان؛ مقاطع استاندارد ورق ها، خصوصیات مصالح مورد نیاز برای اجرا و روش های محاسباتی صحیح برای مشخصات هندسی سقف ها تصریح شده است. تاکید می گردد با استفاده از این اطلاعات فنی، مشخصات دهانه ی سقف عرشه فولادی و بارگذاری های مورد استفاده برای هر نوع مقطع مشخص گردد.

تحمل بار سقف عرشه فولادی

این نوع سقف بیشتر در ساخت سازه هایی با ظرفیت بار پذیری بسیار بالا اجرا می شود.

ضخامت، ارتفاع جداره ها و فرمینگ ورق و میزان و درصد شن و ماسه و سیمان در بتن، میزان تحمل بار سقف را تعیین می کند.

می توان گفت سقف فولادی به صورت تقریبی با توجه به ضخامت ورق و فاصله بین تیرها می‌تواند وزنی تا حداکثر ۱۲۰۰ کیلوگرم (بار مرده و زنده) را تحمل نماید.

طول دهانه های سقف عرشه فولادی

فاصله دهانه های تیرهای فرعی در این سقف نسبت به سایر سقف ها بیشتر است.برای جلوگیری از لرزش، با توجه به ضخامت ورق عرشه، طول دهانه سقف عرشه فولادی تعیین می گردد. برای فواصل بیشتر باید ضخامت ورق را متناسب با آن افزایش یابد.پیشنهاد می گردد برای دهانه ۲.۵۰ تا ۲.۶۰ متر از ورقی با ضخامت ۰.۹ میلی متر و در اجرای دهانه ۲.۶۰ تا ۳ متر از ورق با ضخامت ۱ میلی متر استفاده شود.

قیمت سقف عرشه فولادی

برآورد هزینه دقیق هر یک از اجزای ساختمان یکی از مهمترین بخشهای فنی ساخت آن می‌باشد.در کنار استحکام، کیفیت، طول عمر، سرعت ساخت و زیبایی، اقتصادی بودن و بهینه کردن هزینه مالی نیز بسیار مهم است.در ساخت این عرشه از ورق گالوانیزه طرحدار استفاده می شود. قیمت روز ورق گالوانیزه و میزان هزینه های جانبی طرح دار نمودن آن تعیین کننده قیمت عرشه فولادی  می باشد  و همچنین قیمت تجهیزات مورد استفاده (در اجرای این سقف تجهیزاتی از قبیل فلاشینگ دوربند گالوانیزه، تسمه مهار، گل میخ یا میخ های فولادی و میلگرد حرارتی به کار می رود ) قیمت این لوازم و تجهیزات در قیمت نهایی به شدت تاثیر گذار است.